Голос Талыша


Известные события, произошедшие с моей семьей за последние годы, всколыхнули нашу жизнь до основания.

Axtarış

Tolışi xəbon

Xıdo rəhmətkə Əli Rzayevi... 
Fərzəndon 
Bastari musibət (aktual hukayət) 
Bə çəmə alimə zoon afərin bıbu 
Aydın müəllimi de şair Xilqəti musahibə 
Çı mardə odəmi nomi bə jurnali redaksiyə heyət çokonə dənəmon? 
Tolışi mətbuat tarixədə tojə cən - "Aləm" jurnal çapo beşə 
Xatirə ruşnədə dili söhbət (6) 
Xatirə ruşnədə dili söhbət (5) 
Xatirə ruşnədə dili söhbət (4) 
Xatirə ruşnədə dili söhbət (3) 
"KUL" sıxani mənon 
Xatirə ruşnədə dıli sohbət (2) 
Xatirə ruşnədə dıli sohbət 
“Honi çəşmə"ro vəsə 
ÇE? ÇI? 
Əv kiye? 
Şahmirzə Tolışəxun - 60 
Tolışi talantə şair Şamirzə TOLIŞƏXUN (10.07.1955 - 18.11.2014) 
Tolışi talantə şair Şamirzə TOLIŞƏXUN (10.07.1955 - 18.11.2014) 
Baləddin VEŞO şeronədə pencli janr 
De şair Baləddin VEŞO müsahibə 

Top

Новрузали Мамедов
Марьям МАММАДОВА. Трагедия одной семьи. 2013
ГИЛАЛ МАМЕДОВ на свабоде!
Talış dilinin hazırkı durumu ilə bağlı Azərbaycan Talışların İctimai Şurasının MÖVQE SƏNƏDİ
ATİŞ-in Milli azlıqların müdafiəsi haqqında çərçivə Sazişi ilə bağlı hesabatı

Statistika

Tolışi xəbon

Главная » 2017 » Январь » 22 » Bastari musibət (aktual hukayət)
23:28
Bastari musibət (aktual hukayət)

(Avesta kitobədə sıpə muqəddəsə həyvon hisob bedə. Çumçıko, əv bəmə deəroku çı mırdolə dışmenon ome xəbə doydə...)

Mirzəconi jen Kinəxanım vərdışəjə bəbe. Əv ha ruj şanqonə harde səpe otasbi çəy:

- Divojon həmə kuçjon karde, bə Boku, ğərəz bəmə. Tı çanə behınə merdiş ki, nav həmə vırə səy, bə çəpə dənoy, sığı ekarde, tikəy divo noy, jəqoən oqəte! Əmənən mandəmon, bı xərobədə bo zılm kəşe...
Çı qəpon bəpeşt, Mirzəconi xun siyo əbi, hardəj çəy xırtəku enəvardi. Əpije, qəvoməy bıvoto, bə Kinəxanımi, ijənən ıştə rıki əhəy. Fik əkəy; nələt, bə şəri-şəytoni! Jeni mınıj həni bə xırtə rosnə! İntasi, ım kəxabi kinəən roste votedə. Cəmati veni çı beişığəti, beğazəti, beroəti, bekoəti dasto bezo ben, vitin, şen! Isə, bı yoli Zanqəvuədə cəmi-cumlətoni 32 qılə kə mandə, ya mandə ni? Jen rost votedə. Bəpe, əmənən ısətnico boştə səy qıləy çarə bıkəmon! 
   Mirzəcon ıştə dılədə xəyli nopeqət kardəbəpeşt, bə Kinəxanımi votje: 
   - Kinəle, bətı sıxan doydəm, bo sori oxiro kəy bədutem, obərıxnem! Kuç bəkamon bə Boku. 
   Kinəxanımi bovəş nıkarde: 
   - Mirzə, bışi, ıştəni bınə bə ləğ! Zə, tı pulı heste, bo sori oxi kə bıkəy?     
    Mirzəconi ğəssəm hardıje: 
- Kinəle, ğəssəm hardəm, bə Xəlləği – Aləmi! Bə çı hisob bedə-bıbu, ımsor ıştə kəy bəkardem. Mol-mələ, kaq-kijon həmə bəhvatem, jıqo çiç bıbuən - ğarz bəkam, bo sori oxiro kuç bəkamon, bə Boku! Vəssəlom, şuttəmom! 
    Kinəxanımi nıznəşe, Mirzəconi çı sıxani vədə çiç bıvoto? Iştə qıy noje kulisə, mot-moti erəxəy, bəştə şuə...
   Zanqəvu çı Tolışi Paoma məholi Huoma ğələ peştədə, de Aspapeştə bandi vəbəvə, Vazəru bə japə, oməkəson heyron kardə, ve husnikar təbiətinə diye. Im di çokə mivə boğon, sardonə honion, bo kaşqıliro çokə məzonış heste. Vazəru çəy lınqonku, şəv-ruj bə şır-şıre! Zanqəvu əhatə kardə vişonədə həni kon don nin -  anbur, nil, şimşor, vızım, kekəv, kıv, bəlel, vən, tinığ, uləs...

*   *   *
   Zanqəvujon veni ıştə zəminon şıdoəşone, çı diyo beşən, şən!  Kali çokə zəminsoybonən, ıştə  vıron de Pozğoli nomədə “ispəlkomi”  dasti bə erjonə ğıymət həvatəjone çı Bokuo omə, bə ərbobə odəmon. Hejo, bı nezono, “Vızmə həmo” məzədə nəv qılə xeyzoni ıştə 10 hektarisə ve zəmin həvatjone, bə Təzəxan nomədə qıləy bokuji. Həmonə məzə pensədə, qelləşə doy bınədə, “Qelləşə honi” nomədə qurə ovış bə, qıləy sardonə honi heste. Im honi çı Zanqəvuyo bə Anburəvişə şə roy kənoye.  Binayi-ğədimiku di cəmat, çəvon mol-mələ bı honiədə ov əhəyn.  Təzəxani honi umjənə, əvronış dənoy bə maftilə çəpə. Vəy maşinə ro, ijən işığış doje okırne. İ sori dılədə vəy se qılə yolə təvlə, anbo, se qıləən dıçaşmə kə dutje. Təzəxani ıyo qıləy yolə təsərufatış soxte ki, boy, tamşo bıkə... Xəyli pəs, bız, siyo mol, kaq-kijə ekardıje ıyo. Bo mol-mələ nığo doyro, çə tərəfono se qılə cohilə xeyzonış vardə. Əvonış bə dıçaşmə kanədə vırəbəvırə kardəje. Təzəxani çı molə təvlonku bə kəno, bə roy nezi, qıləyən qədə təvlə dutəje. Bəçəy kəmi de boftə maftili qıləy yətəğ ojənəje. Marağinə ko əve ki, Təzəxani çəğnıno se-ço qılə neçiyə baləən vardəşe, dənoəje bə həmonə yətəği dılə. Çı Təzəxani moləvononədə  i kəs bə neçiyə balon xidmət kardedə.  Neçiyə balon pemujən bəy. Neçiyə balon vəşi qəteədə, bino kardən zuze... Çəvon zuze məsəcəxi, əv hay vədə latəki qujd noydə.    Çəğınən, kulosi pur kardə de ovi, bavonro. Kali divojon niyonkıle bəyku xəbə səjone, Təzəxan muəllimi ın neçiyə balon boçiye? Votdən, əyən jıqoy cəvob doəje; “ənə ıyo, ımoni heve bəkardemon! Çəğınən, Təzəxan muəllim əvoni Bokuədə bə bıhoə ğıymət, bə məxsusi azarkəşə mıştəriyon bəhvate. Isə dəbe, Bokuədə imkoninə odəmon veni ıştə boğonədə neçi oqətdən”. Ə xonəxo ımjən ıştə qəvo beroxnə ki, ım vırə Bokuədə rəhbərə vəzifədə ko kardə, çı Mərkəz muəllimi vırəye. Votdən, Mərkəz muəllimi ğılınc ha vırədə çəpiyən bırındə, rostiyən!.. Təzəxan muəllimən çəy kali kon idarə kardə kəse.
   Vəs, Təzəxani vindeədə tarsiku bənə dırdulə morə, niyo bero bo hıli nəvə, Pozğoli kiye? Əv ıştən votdə ki; “az, nımoj bıvot, rujə bıqətim”. Im xonəxo ha vırədə din-imoniku, həx-ədolətiku qəp jəydə... Isə boy, çəy əməlon bəy nəhlət kardedən! Im xonəxo çan sore, bo zanqəvujon səy qıləy yolə bəloye, omə!..
          *   *   *
   Zanqəvujon ım, kuç-a-kuç bı pensoroni bino be. Səbəbən, i muddət çımi bə nav çı zanqəvujon ve hurmət kardə, çəvon Bokuədə jiyə divoj, bə Şərəfxan nomədə kosoybi sə Pozğoli vardə hənqoməye! 5-İ muddət çımi bə nav, Şərəfxani Vazəru kəno vırə səje. Piyəje deştə şəxsi vəsaiti bo di cıvonon ko kardə vırə okə. De məqsədi bino kardıje, qıləy şıt-ruən emal kardə sex, qıləyən bo vəyə kardero “Hardbırəvə kə” dute... Hejo çoko, Şərəfxani de ve yolə həvəsi çımon dute bino kardıje.., Pozğoli nomədə bəlo çəy pensə qətje. Çı hukməti nomo, boştə çırkinə məqsədon sui-istifodə karde vərdışəjə bə  ım noloyiğə məmori piyəje, Şərəfxaniku yolə məbləğədə rışvə bıstəno... Əy deştə “dastəkırtəğon” 2 – 3 kərə Şərəfxani səpe xəbə ğandıje. İntasi, Şərəfxani bə hiç kəsi rışvə doy fikıj nıbe! Əve, bə Pozğoli  ğandə xəbon əhəmiyyət doydənıbe. Pozğoli dastoj omə, dınyoədə ə bevəci nımande, bə Şərəfxani nıkə...  Əv ıştə çırkinə niyəti bə vırə rosnero, bəştə rəhbəron sıvodka doydə ki, Şərəfxani çokə pulış heste, çəy qıy eqətəmon, bıstənəmon bəyku. Zanqəvujon həmə zındən ki, çı Pozğoli peştədə çı məholi yolə vəzifəsoyb, “Koroğlu” ləğəbədə i kəs mandedə. Votdən ki, “Koroğlu”ən, Bokuədə rəhbərə vəzifədə koəkə, Mərkəz müəllimi odəme... Əve ki, bə “Koroğlu” peştpur bə Pozğoli bə i kəs çıvrəvıji imkon doydəni ki, ım puşi bə puşisə bınə...  Bo çıvrəy bınəynə odəmon jəy xotı, əy ıştə ovo-alvodonku ibarət “dastə” soxtəje. “Dastə” uzvon ıştə təsiri jiyədə oqətero, bəvon hay qıləy, çı hukməti qədə əkləd doəşe. Lozim bə vaxti əvoni omutdə, bo jəy lozim bə odəmon barədə nohəxə  şər-şəbədə, betom nıvıştə bə yolə vıron. Pozğoli nocinsəti bə vırə rəsəy ki, əv ıştə “dastə” 11 uzvi nomo bə “MTN”-i, çı kosoybon heste-ni dasto səyro, çəvon “pusti vatə”, bə Yelmar Maxmudov nomədə naziri çı Şərəfxani həxədə de du-dıvu pur, ərzə nıvıştedə... Nıvıştedə ki, guya “Şərəfxani əsıl məqsəd bo cıvonon ko kardə vırə dute ni, co çiye! Əv pələnqboze! Çı məholi pələnqon bə ivrə qırdə kardedə. Çı Vazəru şəmədə bo pələnqon qırdəbemoni yolə mərənqo dutedə! Əy pidəje, çı məholi kəvşənədə neçiyon tum bıbıro, ıvron sənibəton de pələnqi pur bıbun!.. ”  Y. Maxmudovən çı dılğırə Pozğoli şikati bəpeşt, bə fəğırə Şərəfxani sə ve zılmon vardedə!..  
   Ğanunon ko nıkardə, rışvəxorə məmləkətədə Pozğoli çı Şərəfxani de zu-zılmi dutəyonən, de hukməti rışvəxorə məmoron dasti doydə rıjne...
   Pozğoli de hukməti dasti bəçəy sə vardə bisotonku Şərəfxan bə dəhşət omedə. Fik kardə; “İlahi, co məholonədə ğəzəncım kardə, pidəme ısə çəy i poə ıştə doğma məholədə, boştə divojon çokə rujqari xarc bıkəm, hukməti məmoron bəmı komək karde vırədə, pidəjone, çımı xuniən pesıpnon?!” 
   Şərəfxan ıştə moəmobə diədə, bəçəy divojon, bəçəy ıştən sə vardə musibətonku bə əlhəzə omedə... Əv ənə ıştə fiki nəkəy, ənə zanqəvujon fiki əkəy! Əve, fəğır fikiku qonə dılə noxəşi pəydo kardə. Mıddəti dəvardə, Şərəfxan şedə, bə Xıdo rəhmət!.. 
   Bə Şərəfxani sə vardə bisot bo co vıronədə jiyə kosoybə zanqəvujon pand pedə... Əvon fik kardən, bı məholədə bənə Şərəfxani ləyoğətinə odəmi, zırəkə merdi bo ko kardero imkonjon nıdoybu, əmə vəyo çiç bənemon karde? Əve, əvonən ıştə diədə bo jı ko kardero itotjon karde, okıryən, bə kəno...
   Deştə de hərəkəti Pozğoli bə zanqəvujon tarixi xəyonət kardıje! 
                             
                           *   *   *
   Şərəfxani dutəyon vırto-vılo kardebəpeşt, ənəho dənıvarde, zanqəvujon bino kardıjone  kuç, bə Abşorani sığancə, xokinə məntəğon. Duze, çəvron təbiət bənə Zanqəvu təbiəti havzəvu, təmizə həvo, şır-şırinə ruon, sardonə honionku ibarət nıbuən, vəğıno bekoəti, ğaz, işığ, puştəpo problemon kam bedən...
   Mirzəconi 10 – 15 sor əbi ki, diədə qıləy ənhorə dımərtəbə kəj dutəje. Sıxan ni, əy çı 8 çaşmədə bo nıştero, cəmi 2 çaşmə tumo kardəje. Əmandə 6 çaşmon mandən! Kinəxanım hejo çımi sakuyə bəy ədəy; “bı zori ənhorı dutə, hiç nıbu bəçəy betoni malə nıjənəy, odəmən di-divojonku xəcolət nıkəşo...”
   Odəmi Xıdo heste, bəpe rosti bıvoti; Mirzəcon zırəkə merde. Dastoj ha ko omedə! Çokə ustoye! Voa-voş nıbə rujon Vazəru şəmonədə bo Boku ərbobə odəmon restaran, turistə komplekson, istirohətə binon dutedə, ıştə nuni ğəzənc kardedə. Çokə təsərufat hestıje. 5-6 qılə siyo mol, 30-40 sə pəs, 5-6 sə bız nığo doydə. Kəybəsə bə 100 qılə nezi kaq-kijə hestıje. Xıdo bə Mirzəconi se qılə reçinə kinə bəpeşt, qıləyjən, xosə zoə baxışış doə. Kinonış məktəbi yolə sinfonədə handedən. Zoəş ısə boy, hələ bə məktəb şedəni. Rujqarış bevəc ni, Mirzəconi... Asudə vaxtonədə əv ıştə “Kurən”i palani noydə, tojındə bə Amburə vişə! Bəy izım jəydə, vardə. Mirzəconi “Bastar” nomədə qıləy çokə sıpə hestıje. Əv çune şedə, “Bastar”ən eqındə, bədu bəy. 10 sorisə ve əmijış bə “Bastər” zırəkə sıpəye. Əv dərıveyədə, odəm çəy ğulə sədo di bə sədə məsedə. “Bastar”i tarsiku i qılə neçi, rıvos, şəğol bə di mol-mələ, pəson, kaq-kijon qındəni. Canqədə bə di sıpon həməy zu omedə! Ə sori qıləy bərkə voədə, çı hamsiyə Təği təvlə vədə qıləy pezəvənqə neçi tosnəjbe. Roste, ıştənən nimcon bəbe! İntasi, Mirzəconi bəvədə bəy xəyli mualicə kardıje, çok be.

          *   *   *
   Mirzəcan 3 sorbe kuç kardəjbe, bə Boku, “Bızovnə” nomədə məntəğə. Əy bı 3 sori dılədə bəştə kə ğaz okırne zınəş nıbe. 
   Bəvədə ıştə mol-mələ, kaq-kijon həmə həvatje, xəyli bə ğarz-xuləən dəşe, oməy, ıştə kəy kumış baste. Kinəxanımi vinde kəy dute nimədə mandedə, məcbur be, ıştə ğızılə cer-cehizon doy, bəştə şuə, bo həvate. Də puli kəridor de tənəbi hozı kardıje! Tok okırnejone, kuç kardıje vəy. Mirzəcon qa sığə kəryerədə, qa çımi-çəy boğədə ko kardə, ıştə nunə puli de zu ğəzənc kardedə. Maşallah, kinonıjən şuəşı bən. Piyəkəsjon veye. Çəvon cer-cehizon çoknə bəste, zındəni?.. 
   Çı diyo kuç kardeədə, Mirzəconi bə dı-se qılə kaqi ğıymət  ıştə “Kurən”ış həvate, bə Təzəxani neçiyəvoni. “Bastar”i xotı ve pidəjbe! Əve, çı diyo beşə ruji əvış asparde, bəştə hamsiyə Təği.  Ricoş karde ki, bə “Bastar”i çok diyəkə... Təği nodılən bıbu, bə qıy qətıje...
   3-4 manq dənıvardə, Təğiyən deştə jeni, Vılənozi fıtvo kuç kardıje, oməy bə Boku, “Səvoəlon” nomədə məntəğə. Çı Vılənozi hovə bı məntəğədə kirənışt mandəbe. Hamsiyə kujədə, qıləyən kə bo Təği xeyzoni bə kirəjon qəte. 
   “Bastar” mande, Zanqəvuədə besəyvon...
          *   *   *
   Bı nezono, Zanqəvuədə Mirzəconi piyəjenə Səkinə nənə bə rəhmət şəbe. Mirzəcon oməbe, bəçəy yas. Yasə vırədə Cəbi (Cəbrayıl) cəmati dılədə, bərkədə  Mirzəconiku xəbə səje: 
    - Zə.., Mirzə boli, qıləy sıxan tıku xəbə bıstənom! Bəştı kefi nıqınoye! Tı 3 -4 sore şəj bə Boku, hiç osə ğandə, ıştı vəfomandə “Bastar” konco mande?..
    Cəbi çı parsiku Mirzəconi zıvon şe bəçəy xılx, purğıbo be! Ha piyəje, damə be nıznəy! Məclisədə sakiti eqıne... 
   Cəbi sənibəton damə be:
     - Mı,  ha ruj çı tırkə Təzəxani neçiyə ferma toniku dəvardəm! Şedəm bə Anburnə vişə, bo izımi. Təği kuç karde bə peşt, “Bastar”i hakənəy həmonə ferma çəpə kəno əvindim. Ə noinsofon bə neçiyə balon qujd ədəyn, bə sıpə hiççi nədəyn. Dı-se kərə vişmandə qujd, nun bardıme, dome bəy... Peşı “Bastar” gin be, çəğıno. Xəyli vaxtbe vindənıbim əy. Bı pəynoni, ijən, bə vişə şedəbim. Bənem, qıləy lodə-pıxərə sıpə emujə, çı neçiyə ferma çəpə bınədə. Dərıvedəni. İntasi, hakənəy bənə neçi zuzedə. Fikım doy, bənem,  sıpə zuze bəpeştə, neçiyəvoniən bənə neçi “au...” kardıje, zuzəy... Çəğıno şe, bəçəy və rəğəy astə şıdoje... Nez bem, mot mandim, bəştə vindəy? Bənem, vay.., ım, çəmə “Bastar”e ki, bı ruj eqınə?.. 3-4 sor çımi bə nav de ğulə sədo “ham, ham..,” kardə “Bastar” ısə bə çı ruje eqınə, İlahi?.. Vəşiku nımarde xotı məcbur bə, bo qıləy astə-rəğə səyro, “au...” kardə, zuzedə... Bənem, əv ənə behol bə, həni astəən koşe zındənı. Holım xərob be, çaşonım pur be de arsi, deəro bem çəvrəku, şem bə vişə... Omeədəən, ıştə vəm doy jəqo. Bıdə, çaşım nıvindo, çı “Bastar”i dıldojnə musibəti...
   Yasə məclisədə aşişi eqne... Jıqo bızın, bə vəzəxə xıl sığ şıdoə be. Ğərəz palatkə səpe voə voşi şıp-şıpi, hiççi məse bedənıbe... Tənıkədılə Zahidə bilə; “ox!.. ox!..” vote-vote, bino kardıje nalə jəy, bo “Bastar”i holiro... Cəmati veni ıştə səjon qəte, çaşi ars ekardıjone...  Səkinə nənə marde, lap  çı yodo beşe!
   Mirzəconi cifo dasmol bekardıje. Əşte, ıştə çaşi arsi təmiz karde-karde, beşe, çı yasə məcliso!..

          *   *   *
   Bə Boku oqardeədə, roy dırozi Mirzəconi ıştə dim dəçkonəbe bə avtobusi pencə şişə. Zinəku jıqo, bə “Bastar”i sə omə musibəton çəy çaşi va bənə kino lenti dəvardəbin... 
   Yasə məcliso beşe, şe çı tifanqsoybə Mehmoni kəy. Xəyli lovə-mınnəti bə peşt, Mehmon de çəy votəy rozi be... 
   Əvon bı bərkə voşədə, oməyn, beşen, “Vızmə həmo”ədə, bə Təzəxani dutə “Neçiyə ferma” həvardəy... Deəroco çı ferma parçini bınədə, voşi dəxısnə, sardiku ğıjəj kardə “Bastar” vindıjone... Ferma nezi, çı serə kuli bınədə niyo ben. Yətəği dılədə xəyli neçi çidəbe. Çı  Cəbi jə qəpon du-rosti zınero, xəyli muşahidə kardıjone. Tikəy dəvarde, neçiyon bino karde zuze... İ kəs, dastədə dı qılə vedrə, oməy, dəşe bə neçiyon yətəği və. Məvuji, vedron de qujdi purbin. Ə xonəxo dəşe, bə yətəğ, qujdonış pay-baxş karde bə neçiyon. Dastədə 2-3 qılə astə-rəğə, beşe çı yətəğo. Bəletış jəy, vanq karde-karde oməy, bədu “Bastar”i. Vanqış karde: 
    -  Sırtığ, Sırtığ... Ula, ula! Ula, payını verim!” 
    “Bastar” tam-tami erəxəy, bə odəmi, nızuzəy. 
   Əv ijənən: 
-  Özün bil, Sırtığ! Ulamasan, sənə zəhər də vermərəm!
    Ə xonəxo tikəy çaş kardıje. Vindıje, “Bastar” zuzedəni, oqarde, şe. 
    “Bastar” vəşiku təmom çı zu qınyəbe. Həyvonən bıbu, əyən jiye pidəbe! Əve, ıştə sə qədə-qədə rost kardışe, bino kardışe zuze... Həmonə odəmi çoko çı “Bastar”i zuze məsəje, oqarde bə dumo. Astə-rəğon şıdoşe, çəy vədə. “Bastar”i çəvonədə qıləy peqəte, bə ğıç. Həyvoni hey mandə nıbe ki, astə-rəğə bıxırtıno. Tikəy xırtınıje, həni zu nıvışkəje. Rəğə eqıne, çəy qəvo. Beholətiku ıştə çonəş noy, bə zəmin...
   Mirzəcon navədə, Mehmonən bədu bəy, nez ben, bə “Bastar”i. Bəştə 10-15 sornə vəfoynə dusti eqınyə holi Mirzəconi tov nıvardıje! Purğıbo be, jəşe zikə: 
    - “Bastar”!.. Çımı “Bastar”..., çiç be bətı? 
    “Bastar”i çıko çı Mirzəconi sədo məsəje, osəməy... Həyvoni ıştə soybi sədoş dərhol zınəje... Sə rost kardışe, vindışe, Mirzəcon. Tımbış jəy, piəşe bəşto səpo, bo Mirzəconiku! Əşte nıznəy! Mirzəcon vaşte, “Bastar”i səpe, əvış qəte, bəştə vənqo. Eqətje, ıştə dılisə! Binoj karde, bəme...  Bəçəy səy dast dəsuye-dəsuye, peşış noy, şivən: 
    - “Bastar!..” Iştı bəbol mıni bıqəto, ay “Bastar”a... Im, çı ruje, tı eqıniyəj?.. Qınoko azim, az!..” 
   Mirzəconi dılə çəpə bəvon tamşo kardə, həmonə neçiyəvonə cıvon sədo kardıje. Bəyku  xəbə səje: 
    - Sən niyə bunu Sırtığ çağırırsan, bacıoğlu? 
     Əy vinde ki, çı odəmi çaşono ars emedə, cəvob doje: 
     - Onun adını bilmədiyimə görə, dayı. Bu itin yiyəsi namərdlik edib, onu atıb. Bu it əvvəllər də buralara gəlirdi. Ona da ət verirdim. Zarafat edib, mırt üçün deyirdim ki,  canavar kimi ula, ulamırdı. Gördüm  ki, ulamır, mən də ona ət vermirdim. O da, 2-3 gün buralarda hərləndi-fırlandı, gördü ki, heç nə vermirəm, çıxıb getdi. O vaxt bu it pələng kimi idi. Xeyli müddət keçəndən sonra, bu çox sınıxmış halda buralarda peyda oldu. Mən yenə ona deyirdim ki, canavar kimi ulasın, ət verim. O heç vaxt ulamırdı. Çox tərs idi! Günlərlə çəpərimizin dibində ac-yalavac qaldı, amma ulamadı ki, ulamadı!..  5-6 gün bundan qabaq, tövlədə idim, qulaqlarıma qeyri-adi bir ulaşma səsi gəldi. Bu səs bizim canavarlarımızın səsinə oxşamırdı. Çıxdım bayıra. Gördüm ki, aha.., ulayan həmin itdir. O taqətdən düşmüş halda başını aşağı salıb, yazıq-yazıq ulayırdı. Mən də, adını bilmədiyim üçün, o gündən buna “Sırtığ” adını verdim. O gündən ulayan kimi canavarlarımızın qabağında artıq qalan sür-sümükləri ona verirəm. Heç onu da yemir. Deyəsən, daha ölmək istəyir...
   Mirzəcon çı surtukə odəmi “Bastar”i həxədə ın exrocə qəpon məse bə peştə, ıştən bəştə nifrət kardıje. Erəxəy bəy, i qılə ımış vote:        
-    Ay beinsof, odəmən de Xıdo həyvoni ənə ədovəti bəka? Tu bəştı zoti!..
    Əv sənırəsəy, əve xəbəş səy: 
     - Nə deyirsən, başa düşmədim?
    Mirzəconi həni hiççi nıvotje. Enəməy, peqətje, “Bastar” bə vənqo, pıye bədu Anburə vişə tərəfi. Mehmonən eqne bədu bəy.  Bə Anburə vişə nırəsəy, jiroy, “Çolə ğəv” nomədə, ğədimə ğəvıston heste. Mirzəcon əncəron hast-haste eşe, bə həmonə ğəvıston. Mande, qıləy çimənqoədə, çı sıği toniku. İjənən, “Bastar” eqətje ıştə dılisə! Həyvon dəmande çəy dimi lışte. Mirzəconi dıl mıncır be. Qədə-qədə əvış noy, bə zəmin. Çaşon arsi ekarde-ekarde, bə Mehmoni votışe: 
    - Zə, Mehmon, az peş bəbem, çı rəği bə dim, çəğıno qullə bıjən, bəy!
    Mirzəcon bə rəği nimə nırəsə, çı “Bastar”i ham, ham... kardə ğulə sədo oməy bəçə quş... Jıqo zınəşe, “Bastar” əye vanq kardə! Dı-se qəmış noy, piyəje oqardo çəy tono... Bı məğomədə qullə obəy, çəy sədo dəvatje, bə kulli-aləmi... 

      *   *    *
   Avtobus həni bə Boku rəsdəbe... Mirzəconi ha əpije, hiç nıbu, “Bastar”i i dəğə ıştə yodo bekə, qullə sədo əvoy,  bə çəy quş! Çəy dıli əpi, bıtəko!.. 
Iştə xəyolədə ve nopeqət kardıje. Bə sə dəşe ki, bəçəy sə omə ənə musibəton baisko, hejo, əv ıştəne! De Kinəxanımi fitvo, diədə ıştə ə xosə kə-bə şıdoşe, kuçış karde, bə Abşorani kulokə-xokinə səhron! Isə mandə bə cəmati ğarzxo, zındəni doy! Bənə “Kurən”i xosə asp çəy dasto şe!.. Bə “Bastar”i sə ənə musibəton oməyn! Çəy cəvobi hiç bə dınyoədən əzınim doy! 
    Mirzəcon bə ro ənə bəməbe, çaşə dılonış sı-qıldik bəbin. Kəybə çəy qədə kinə okarde. Əv miyonə məktəbi 11-nə sinifədə handəbe. Iştə pə holış vinde, jıqo zınəje, Səkinə nənə marde bəy ənə təsir kardəje. Əve piəje, bəy dılvandi bıdə: 
    - Ata, ağlamısan? Qoca arvad idi də... Allah rəhmət eləsin!          
    Mirzəcon her-heri erəxəy bəştə kinə. Hiççi nıvotşe, dəvarde bə kə. Kinəxanımi vinde, Mirzəcon be səlom, be kəlom dəşe bə kə, çəy dim-çaşdimo zəhəre emedə. Əve, xəbəş səy: 
    - Nə olube, ay keşi? 
    Mirzəcon bə i qəv oqarde: 
    - Ozzo olub, zəhər olub! Məsəy? Nocinsi kinə, nocins! 
    Merdi sıxanon bo Kinəxanımi holi hiç tavutış nıkarde: 
    - Bismillah! Bo keşi dəle olıbe!.. 
   Məvuji, Mirzəconi ısə bino karde, osəme...  Çəy jen, əğlon həni çəy inə zıvonədəən qəp jəydənin? Imi lap, çəy pə qurış sute!.. Jıqo zınəje,  “Bastar”i bo qıləy astə-rəğəro, bənə neçi, bo zuze məcbur kardə kəsonən, ımonin?..
    Şe, oxarte, divanisə. Iştə sə qətje, dıdasti... Mirzəcon ısə səhe bə sə dəşe -  Kinəxanım ımi rost votdə; az səfem, ıştənən, xalis səfe! Səfe bə nəbəym, ıştə şinə rujqori bə zəhər penəqordınim! Bı çandə sori çımı kardə ğələton çı əsıl səfehəti əlomət nin, vəs çiçin?! 
   Mirzəconi vıni tık təvəy, bo Zanqəvu! Iştən bəştə votışe: 
    - Bə çı hisob bedə-bıbu, əvəsor obəqardem, bə Zanqəvu!..

Mehdibəy SƏFƏROV

 

Просмотров: 22566 | Добавил: admin | Рейтинг: 5.0/1
Всего комментариев: 0
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]

Sayta giriş

Xəbər xətti

ATİŞ-in Milli azlıqların müdafiəsi haqqında çərçivə Sazişi ilə bağlı hesabatı 
Talış xalqı Azərbaycanda yarımkölə şəraitində yaşayır 
Milli azlıqlarla bağlı Avropa Şurasından Azərbaycana tövsiyələr verilib 
Azərbaycan Talışların İctimai Şurasının Azərbaycan ictimaiyyətinə MÜRACİƏTİ 
Prominent Talysh activist dies in prison in Azerbaijan 
Talış dilinin hazırkı durumu ilə bağlı Azərbaycan Talışların İctimai Şurasının MÖVQE SƏNƏDİ 
ŞİMON! 
Ази Асланов - Генерал Шимон (Генерал Вперед) 
СКАЖИ СВОЕ ИМЯ, ТАЛЫШ 
Zülfüqar Əhmədzadə: Azərbaycan milli ədəbiyyatının  tərəqqipərvər siması 
No free speech for ethnic minority 
Avropa Şurası: Azərbaycanda etnik azlıqların hüquqları ilə bağlı qanunvericilik yoxdur 
''Hökumət milli azlıqların mətbuatına dəstək vermir'' 
Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə açıq məktub 
Masallı rayonun Kubın kəndi və onun ətraf toponimləri 
Atam Vəkil DADAŞOV əsil dövlət adamı idi 
Mətləb Pero Dadaşov həbsindən yazır (III yazı) 
Mətləb Pero Dadaşov necə həbs edilməsindən yazır (II yazı) 
Mətləb Pero Dadaşov necə həbs edilməsindən yazır 
ƏHƏD MUXTAR-80 
Ahoşta (Əhoşte) 
Müəllim zindanda da müəllimdir... 
Б.В.Миллер. Талышские тексты 
Talış dilində ü/u səsi 
Allahverdi BAYRAMİ. ĞƏLİZƏXUN (2 pərdəynə 7 şiklinə pyes) 
Allahverdi BAYRAMİ. ƏMONƏT ( İ pərdəninə 3 şəkilinə pyes) 
Rusiya talış ictimai təşkilatları 1993-cü ildə Talışda baş verən hadisələrin 24 illiyini qeyd etməyə hazırlaşır 
ŞİRİN YALAN, YOXSA ACI HƏQİQƏT? 
DIZDİPOK 
Свадьба – Способ Сохранения Талышского Языка 
Talış dilindəki sözlərin təbii xüsusiyyətləri 
Hilal Məmmədov Eldəniz Quliyevi təbrik edib 
Талыши хотят читать, писать и смотреть на родном языке 
Hilal Məmmədov: "Hakimiyyət istəyir ki, bütün sosial və etnik qruplar arasında qarşılıqlı etimadsızlıq mühiti olsun" 
Əli Nasir - Talışın Firdovsisi 
Талышское слово «cо» (двор) в виде морфемы в современных индоевропейских языках 
Talışın əbədiyanar məşəli 
Новрузали Мамедов – 75 (Novruzəli Məmmədov – 75) 
Это не трагедия одной семьи, а трагедия нашей страны, нашей Родины! 
К юбилею Светланы Алексеевны Ганнушкиной! 
Hilal Məmmədov İsa Qəmbəri 60 illik yubleyi münasibətilə təbrik edib 
Xərçəngin dərmanı tapılıb 
Azərbaycan höküməti TALISH.ORG saytına girişi dayandırıb 
“Elçibəyə acıqlandım, məndən üzr istədi” – Zərdüşt Əlizadə ilə QALMAQALLI MÜSAHİBƏ 
“Tolışon Sədo” qəzetinin əməkdaşı Azər Kazımzadə saxlanılıb 
ƏLİ NASİR əbədi haqq dünyasına qovuşdu 
Bəşərə də Allahdan bəla gəldi 
İrana ərzaq almağa gedən Astara gömrükdəki basabasda öldü 
Müqəddəs Kəbə ziyarəti, dələdüzlar, etnik mənsubiyyətə görə təhqir və 27 dövlət xadimli redaksiya heyəti 
Talışlar 
Ко дню рождения Л.А.Пирейко 
Ümid yenə də talışlaradı! 
Çılə Şəv-iniz mübarək! 
General-mayor Vahid Musayev haqqında polkovnik Isa Sadikov yazır 
"Talışsansa, məhv edib qanını da batırarlar 
Avropanın axırıncı pələngi Talış dağlarında 
Talış Mədəniyyət Mərkəzi İdarə Heyyətinin üzvü müraciət yayıb 
Xalqımız dözümlü xalqdır, DÖZƏRİK! 
“Talışam, lakin, qanım Elçibəyin qanı ilə eynidir” – TARİXİ VİDEO 
Türkün misalı! 
“Səadət taleyin biçdiyi dondur” 
Mirəziz Seyidzadənin (ƏZİZ PÜNHAN) “Divan”ında (Bakı-2008, 473 səh.) dini-uxrəvi məsələlərin yeri 
Qaraciyərin yenilənməsi və serrozun müalicəsi resepti 
Faiq Ağayev Rəşid Behbudovdan sonra bunu ilk dəfə etdi - VİDEO 
Ata və oğul: Ruhullah və Məhəmmədəli - hər ikisi siyasi məhbus