Bu fotonu Reuters dünən bütün dünyaya yaydı. Pari Match oxucuları bu günün Azərbaycanını bu gün bu foto ilə tanıdı. 5 yaşlı körpəyə yaşlı erkəklərin münasibəti mövcud durumumuzu minlərlə səhifə "hüquq müdafiəçisi” hesabatlarından daha dolğun və apellyasiyasız təsvir edir.
Deyəcəksiniz: 5 yaşı körpənin etiraz aksiyasında nə işi var? Niyə anası onun dilinə "Azadlıq!” çağırışı qoyub? Körpə o sözün məzmununu haradan bilə bilər?
Ananı suçlu çıxaranlar olacaq. Olsun. Baxmayaraq ki, bu ana mitinqə hazırlaşıb gələn etirazçı yox, sadəcə həmin vaxt ərazidən keçən və səslənən şüarları bölüşdüyündən biganə qala bilməyən bir vətəndaşdır. Videokadra səsi də düşüb: "Dərmana pul tapa bilmirəm!”
Körpə də anasının çağırışını təkrarlayır. Uşaqlar həmişə bu yaşda valideynlərinə bənzəməyə çalışır.
Körpə ilə aydındır, ana ilə də. Bəs onları polis maşınına basan erkəklərlə necə, hər şey aydındırmı? Yaxşı, uşaq elə uşaq da olmalıdır, qadında qadınlıq gözəldir. Bəs kişidə də kişilik olmalıdır, elə deyilmi?!
Palçığı anaya atanlar, bəs onu körpəsi ilə birlikdə barmaqlıqlı maşına soxub şöbəyə aparanlara hansı qiyməti verirsiz? Güman ki, adekvat dəyərləndirmə üçün leksikona yeni terminlər əlavə olunmalıdır. Ümumiyyətlə, dövrümüzün dili reallığı əks etdirməkdə acizdir.
Bəli, o körpə "Azadlıq” kəlməsinin anlamını bilmir. Heç 20-30 yaşlılar da onu bilmirlər - nəyinsə qavranması üçün təcrübə olmalıdır. Bu gün bu məmləkətdə Azadlıq təcrübəsi yoxdur.
Ancaq... yaşadığı çox güclü stress heç vaxt unudulmayacağından, o körpə də təhqir olunduğu və zorakılığı məruz qaldığı 17 aprel günündə onunla bu cür davranan erkəklərin "Azadlıq” sözündən niyə bu qədər bərk qorxduğunu araşdırmağa başlayacaq. Bu, mütləq olacaq. Körpə böyüdükcə sual qoyub cavab axtaracaq.
Polislər onun böyüməsini sürətləndirdilər...
***
Günümüzün Kafkasayağı reallığının ikinci faktı - Emil Məmmədov qəflətən Moskvada vəfat etdi. Ona və yaşlı anasına BMT xətti ilə əcnəbi dövlətlərdən birində siyasi sığınacaq verilmişdi. Onlar da aprelin 12-də Moskvaya uçub oradan da yeni Vətənə yollanmağa hazırlaşırdılar.
Ana tənha qaldı.
Emil 2009-cu ildə məhbəsdə vəfat etmiş alim Novruzəli Məmmədovun oğlu, 2007-ci ildə mənəvi terrorun qurbanı olub dünyasını dəyişmiş Kamran Məmmədovun qardaşı idi.
Nəsildə 3 başıpapaqlı vardı. 4 ildə 3-ü də terrorun qurbanı oldu. Ailə genosidi olmayıb, nədir bəs?
Bu dəhşət üstündən 100 il keçəndə də insanların qanını dondurmaqda davam edəcək. Əlbəttə, İNSANLARIN qanını.
Novruzəli Məmmədovun məhkəməsi qapalı oldu. İttihamlar özünü doğrultmadı, alim günahlarını təkzib etdi və... 10 il həbs cəzası aldı. Odur-budur, heç bir adam dilində rəsmi açıqlama dinləmədik ki, onun suçu nə idi? Ölümqabağı son məktubunda da o, bu sualı verirdi. Cavab eşitmədi və eşitmədik. Çoxsaylı xəstəlikləri vardı - "Sağlamdır” dedilər. İşə hüquq müdafiəçiləri, səfirliklər, beynəlxalq təşkilatlar qarışdı - müalicəsinə imkan vermədilər. Öldürdülər. Qatillər təkcə odlu və soyuq silahla, bilavasitə qətl törətmirlər ki...
Ona separatçı demək istədilər. Avar qızı ilə ailə qurmuş, övladları iki millətin qanını daşıyan bir insandan etnik separatçımı olar? Hanı sübutlarınız? Açıqlayın, bilək. Yoxdur.
Ata həbs olunan il böyük oğlunun ömrü nöqtələndi.
Ata həbsdə olarkən kiçik oğlu da tutdular. Emil aylarla həbsdə qaldı. Heç bir "iş tikmək” olmadı - buraxdılar. Bəs onda niyə tutmuşdunuz, niyə məhbəsdə saxlayırdınız? Yenə lal sükut.
Atasının dəfnindən çəkilmiş videoda Emil böyük qardaşının məzar daşını sığallayıb ağlayır. 2 il ərzində atasız və qardaşsız qaldı. Hər ikisi hakimiyyətin repressiya çarxının dişləri arasında qalıb əzildi. Heç 2 il bitmədi - Emil Məmmədova da sevdiklərinin yanında bir məzar qazılası oldu.
Ərini və olan-qalan 2 övladını itirən anaya "Zalıma lənət olsun” hayqırtısından başqa bu ölkədə heç nə qalmayıb. Zalımlar isə çarxın dişlərini itiləməkdə.
