Yaxud, Azərbaycan sözünün əvvəlinə "B” hərfi əlavə edib, vəziyyət sözündən "V” hərfini çıxanda, ölkə vətəndaşlarının soyad sonluğundan "ov, ev” çıxıb, "lü, li, lı,...” əlavə edəndə, Rusun İran üçün bişirdiyi "molla kaşası” deyil, Türkün siyasi mətbəxində bişirilmiş "mərci şorbası” yeməyimiz genefondumuzu "dizenteriya” etmirmi?
Tariximizə ötəri ekskurs edib, gerçək həqiqətləri analiz edib, açıqca görürük ki, Şah İsmayılın unudulmaz Çaldıran döyüşündə Osmanlı türklərinə məğlub olandan sonra Səfəvi Dövləti süqut edir....
İkiyə bölünən güney Azərbaycanı İranın, quzey Azərbaycan isə Rusiyanın inhisarında qalaraq, o dövürdən bu günə kimi quzeydə qalan bəzi Osmanlı türklərin SSRİ hakimiyyəti vaxtında gizli, müstəqillik dövründən sonra isə pantürkçü-şovinist siyasətinin açıq müstəviyə keçməsi hər gün müşahidə edilir.
Erməni qəsbkarlarının Azərbaycana torpaq iddiası ilə silahlı hücum etməsinə, Topxanada ağacların qırılmasına etiraz əlaməti olaraq, ilk səsini ucaldan Talışlar İrandan Rusiyaya gedən "Sovtransavto” yük maşınlarının qarşısı alındı. Bu ictimai-siyasi etiraz barədə o vaxt Moskvanın "Vremya” xəbərlər televiziya proqramı məlumat verərək bildirmişdi ki, Lənkəranda Sovet hökuməti devrilib... Lənkəran etirazçılarına dəstək olaraq Cəlilabadda Miralim Bəhrəmov da rayon əhalisini ayağa qaldırıb, bütün Talış zonasının Bakıya yürüşü təşkil edildi. Ölkəyə gurultulu səs salan xalq etirazına səs verib qoşulan digər 23 adda aboragen xalqlar bir yumruğa çevirib, Ümumxalq AZADLIQ Hərəkatını yaratdılar...
Çox keçmədən, sonrakı proseslərdə "Türkün-türkdən başqa dostu yoxdur”, "Türkləşmək” ideyası meydana gələrək, pantürkçülər köklü xalqları özlərindən təcrid etməyə başladılar.
Prosesdə əsas hədəf kimi Talışlar seçildi.
Talşların Qarabağ savaşında fədakarlıqla vuruşması, ölkənin ictimai-siyasi proseslərində fəallıq etməsi lazımınca dəyərləndirilməməsi, Talış zonasını "cənub zonası” adlandırılması, tarixi yer adlarının əcaib formada türkləşdirilməsi, davamlı olaraq talış ziyalıların heç bir əsası olmadan şərləyib həbsxanalar salınması və bəzilərinin hətta orda öldürülməsini sanki Azərbaycan hakimiyyətinin öz üzərinə götürdüyü öhdəliki kimi görünür və bu çox müəmmalı məsələ bu gün də gündəmdən çıxmır....
Müəmmalı məsələlərdən biri də bu oldu ki, müharibənin şiddətli vaxtında ölkənin Milli Məclisində məsələ qadırıb, vətəndaşların soyad sonluğunun dəyişdirilib "lı, li, lu, lü” edilməsilə bağlı qərar verilməsi oldu. Ölkədə regionçuluq, tayfabazlıq, yerlibazlıq amilləri də Naxçıvan-kaln mafiyasının siyasi xəttinin əsas prinsipidir. Bu tendensiya özünü ənənəvi müxalifətdə də göstərir. Ölkədə rüşvətxorluq, korrupsiya, insan alveri, narkomaniya, hakimiyyət strukturlarında mütəşəkkil cinayətkarlıqla əhalinin qorxu xofu altında saxlanması da günümüzün reallığıdır. Talış zonasının bütün rayonlarında baş vəzifələrdə oturanların məlum regiondan olması da danılmazdır.
Yazının linqindəki İran "molla kaşasına” qısa açıqlama verməyə ehtiyac var. Quzey Azərbaycandan fərqli olaraq, İranda milli mənsubiyyətə heç bir fərq qoyulmadan, müxtəlif millətdən ölkəyə rəhbər təyin oluna bilir. Hazırkı prezidentin Talış millətinin nümayəndəsi olması ölkədə milli tolerantlıqdan xəbər vermirmi?
Azərbaycanda talışlar sayca ikinci millət olmasına baxmayaraq, nəinki hakimiyyətin yüksək eşalonunda, heç müxalifətin partiya aparatında da təmsil olunmurlar. Prezidentliyə talışın namizəd olmasından isə söhbət gedə bilməz.
Heç kimə sirr deyil ki, 1969-cu ldə Heydər Əliyev Azərbaycana rəhbər təyin ediləndən sonra ölkədə nə qədər ziyalı, siyasi xadim, elm adamları onun "pripiska” siyasətinin qurbanı oldu. Sadə kəndçi həyətində əkdiyi meyvə - tərəvəz məhsullarını respublikadan kənara çıxardıb satmasına qadağa qoyulması da yəqin ki, yaddaşlardan silinməyib.
Məqsədim uzaq keçmişimizin zülmətli günlərimizə heç də aydınlıq gətirmək deyil, çünki bu mövzuda KİV-də kifayət qədər açıqlamalar verilmişdir. Qısaca müstəqilliyimizdən sonrakı dövrümüzün ictimai-siyasi palitrasındakı bəzi anlaşılmaz rənglərə birlikdə baxıb, ortaq məxrəcə diqqət edib, düzgün nəticə çıxarılmasını məsləhət bildim.
Talışları hər gün TMMR-nın elan edilməsi ilə təhdid edilib, aşağılayıb təhqir edilməsinin də ölkənin konstitutsiyasına hörmətsizliyin nümunəsi kimi dəyərləndirilməlidir. Ədalıətsizliyin həddinə baxın, SSRİ vaxtında ölkədə uşaqdan böyüyə kimi hər kəs sənaye müəssisələrində, kənd təsərrüfatında işləyib vətənin qüdrətli olmasına əməyi ilə töhfələr verib. İnsafən deyən olarmı ki, "Naxçıvan Muxtar Dövləti” təbii Badamlı suyundan və "daş duzdan” başqa Azərbaycana nə verib və Azərbaycandan aldığı nələr olub?
Guya müstəqillik əldə etmişik, nələrdən məhrum olmağımıza baxanda, dərdlərimizi heç "dəvə karvanı” da çəkə bilməz. Ölkə əhalisinin bir tikə çörək dalınca tərkivətən olması, hakimiyyətin təhdidindən cana doymuş insanların mühacirət həyatına üstünlük verməsini görməmək mümkün deyil. Əhali pantürkçülərin bəyənmədiyi İranla, Rusiya ilə, bi qismi də Türkiyə ilə dolanışığını qurması danılmazdır. Sual meydana çıxır, bəs zəngin neft ölkəsi olan Azərbaycan kimi dolandırır?
Son vaxtlar ölkənin siyasi palitrasındakı rənglər çox qarışdırıldı, siyasi proseslərdə yaşıl rəngin üstünə "qara” rəng boyandı, mavi rənglə al qırmızı rəngin fonunda pantürkçü-şovinistlər hakimiyyətə gəlmək istəyi ilə müxtəlif məkirli planlar üzərində baş sındırmağa başladılar.
Açıqca desək, talışların gücündən istifadə etmək məqsədi ilə "Azəri-Talış Birliyi” adlı qeyri rəsmi təşkilat yaradıldı ki, incidilmiş-küsdürülmüş Talışlar ictimai-siyasi proseslərdən kənarda durmasınlar. Yaxın günlərdə yaradılan Milli Şuraya daxil edilməyən ADP-nın sədri Sərdar Cəlaloğlu nəinki talışları hədəf seçdi, hətta açıqca bəyan etdi ki, Milli Şurada heç bir qeyri millətin nümayəndəsi təmsil olunmamalıdır.
Belə görünür ki, ölkədə yaşayan 23 aboragen millətin heç bir nümayəndəsi həmin Milli şurada təmsil olunmayacaq. Düşünürəm ki, bu məkirli oyunbazlıqları seyr edən digər millətlər pantürkçü-şovinistlərin siyasi çağırışlarına çox çətin ki, qoşulsunlar. Xüsusən talışların isə kütləvi ictimai-siyasi aksiyalara qoşulmasını məqsədəuyğun hesab etmirəm. Çünki həmin xəbis xislətli pantürkçü-şovinistlər adəti üzrə, məqsədlərinə çatan kimi hansısa iftiralarıyla bu dəfə də talışları hədəf seçmələrinə şübhəm yoxdur. Talışların proseslərə qatılmasını arzulayan siyasi liderlər rəsmən bəyanat verməlidirlər ki, 20 il ərzində ölkədə daxili-milli siyasət kökündən yanlış olmaqla, gələcəkdə bu kimi yanlışlıqlara son qoymağımıza, bütün vətəndaşların konstitutsiya hüquqlarına hörmətlə yanaşmağımıza öhdəlik götürüb, ölkədə demokratik, hüquqi dövlətin bərqərar olmasına söz veririk.
Belə yanaşma olmasa, ölkədə vəziyyətin "rusca olması” şəksizdir. Necə ki, sadə vətəndaşdan vəziyyətin necədir soruşanda, "sözün əvvəlindəki "v” hərfi düşüb" eşidirsən. Necə ki, Rusiyadan zəng edib Azərbaycanda vəziyyət necədir soruşulanda, "hələ ki, sayənizdə yaşayırıq, amma "Azarbaycan” sözünün əvvəlinə "B” hərfini əlavə etsən, vəziyyətimiz tam aydın olar" cavabını verirsən...
Mətləb PERO
05.06.2013-cü il
