Doğulduğum, böyüdüyüm, qarış-qarış gəzdiyim, çayında çimdiyim, bulağında su içdiyim torpağında pulla gəzməliymişəm...
Dərdə baxın da... Hərə özü üçün bir dövlət qurub, hərə özü üçün bir qanun yazıb. Lerik rayonun ən ucqar dağlarından başlayıb Lənkəranda Xəzərə tökülən məhşur bir çay var. Bu çay boyunca çoxlu şəlalərə də rast gəlmək olur. Həmin şəlalələrdən biri də Lerik-Lənkəran şossesinin 25-ci kilometrində yerləşir. İndiyə qədər yadımdadır ki, 2004-cü ildə Bakıdan qonaqlarımız gəlmişdi və biz o qonaqları gəzdirərkən həmin şəlaləyə aparmışdıq. Üzə bilməsəm də, çimməyə çalışırdım. Olduqca gözəl mənzərəli yerdir.
Həmin vaxtdan düz on il keçir. O vaxt buralarda bir-iki kafeyə rast gəlsəydin, sevinərdin. İndi hamı sahibkar, biznesmen, müdir zad olub. Hərə bir yer açıb adını da qoyublar “Paz” turizm və istirahət mərkəzi. Zarafat bir yana, bu turizm və istirahət mərkəzi xalqa əməlli bir paz olub. Şəlalədən elə buna görə söz açdım. Bizim uşaqlığımızın keçdiyi bu yerdə indi rahat gəzə, dost-tanışımızı gətirə bilmirik. Bir şəkil çəkdirməyi bizə çox bilirlər.
Dostumu həmin şəlaləyə aparmaq istədim. Gördüm bu çayın qırağında yaman tikinti işləri gedir. Bir sarıbaş kişi də dayanıb fəhlələrə göstəriş verir. Girişdə də yazılıb ki, “Şəlalədən istifadə pulludur!”.
Yəqin sizə məlumdur, insan o şeydən pul qazanar ki, ona sərmayə qoysun. Əgər təbiətin yaratdığı şəlalədən də qazanc əldə edilirsə, adını kapitalizm qoyub özünüzü aldatmayın. Bunun əclaflıq, mənfəətxorluq, tamahkarlıq, oğraşlıq, şərəfsizlik kimi çoxlu adları var.
İndi bu puluna və adamına güvənən sarıbaş gədə gəlib mənim torpağımda mənə hakim kəsiləcək? Deyirəm: “Sizin ixtiyarınız yoxdur şəlaləni satmağa!”. Deyir: “Pul, verib almışam, mənə leksiya oxuma!”. Dedim: “Sənə onu satan hakimiyyətdədir günah”. Susdu, danışmadı.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi bizim ekologiyanı və təbii sərvətlərimizi qorumaq, tanıtdırmaqla yox, satmaqla məşğuldur. Bu da Lerik Rayon İcra Hakimiyyətinə sərf edir. Bir nəfər pul verib şəlaləni alır. Nazirlik və İcra Hakimi qatdalayıb qoyur cibinə. Sonra da şəlaləni satır. Arsız-arsız yollarda plakatlar da vurublar ki, turizmin inkişafına xidmət edirik, ölkəmizin zəngin ekologiyası var, nə bilim nə...
Mən o yerlərdə balıq tutanda, böyürtkən yığanda, çiməndə bu sarıbaş gədə bəlkə də heç bilmirdi ki, buralarda şəlalə var. İndi gəlib həmin şəlaləni mənə pulla satmaq istəyir. Hər addım başı bir restoran tikiblər, adını qoyublar turizm. Ayıbdır! Ar olsun! Bizdən utanmırsız, heç olmasa özünüzdən utanın.
Belə dağlıq bölgələrdə əhalinin yaşayışı təbiət vasitəsi ilə təmin olunur. Ağaclar, otlar, heyvanlar, müxtəlif bitkilər kənd camaatının həm qidası, həm də qazanc yeridir. Buna görə heç kəs kənd əhalisini qınaya bilməz. Çünki, bizim xüsusən dağlıq rayonlarda şirkətlər, firmalar, zavodlar, holdinqlər yoxdur. Əhali odun satır, mal-qarası üçün ot biçir, tərə, böyürtkən, yarpız, qaragilə, əzgil yığıb dolanır. Bu saysız-hesabsız, heç bir işə yaramayan, zəhlətökən restoranlar da əhalinin yaşayışını çətinləşdirir. Hər tərəfi hasara alıblar, işçiləri Bakıdan ya da xaricdən gətirirlər, əhalinin yolunu kəsiblər, zir-zibili çaya tökürlər, bulaqlardan özləri su çəkiblər və bulaqları da özəlləşdiriblər, hələ üstəlik bu torpağın adamlarına da bunları pulla satırlar. Bu boyda ədalətsizlik olar?
Mən burdan Lerik Rayon İcra Hakimiyyətinə, bir də Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinə səslənirəm, Hafiz Hacıyev demişkən, “yığışdırın özünüzü!”. Ayıbdır. Nə edirsizsə, vicdanla edin. Bizdən yox, özünüzdən utanın. O şəlaləni alan adamın vicdanı yoxdursa, satan adam ondan ikiqat vicdansızdır!
Orxan Bahadırsoy
