İlahi, şükür Sənin hövsələnə! Nəhayət ki, hörmətli-həşəmətli, ermənisevər saxta bir tarixçimizin kal səsini dübarə eşitmək qismət oldu bizlərə.
Əvvəlcə, biz binəva talışlar elə zənn elədik ki, bəs, bu səsi xatırladan bu "zad” yağışdan-gündən qartımış köhnə bir tövlə qapısının cırıltısıdır. Amma qulaq verib gördük ki, yoox, bu dünyada yaxşı nə varsa ona nifrət eləyən, ağ nə varsa ona qara yaxan hirsli-hikkəli, saxta və qos-qoca professorumuzun səsidir... İlahi, yenə də deyirəm, şükür Sənə! Bu əttökən səsə və bu səsin sahibinə çoxdan bizi "həsrət” qoymağının səbəbi nə imiş, görən?! Necə də tanış mahnıdır – əsil qarğa mahnısı. Elə bil, yoluq qanadlarını çırpa-çırpa, haray-həşir salan qap-qara bir qarğanın qarıltısı eşidilir: - "Qar-qarr!.. Ay haray – qarr, hər yerdə bu qarr... separatçılarr-dır! Yenə də bu Talış separatçılarrı doluşublarrr Azərbaycana, hətta Milli Məclisə, Milli Şurraya belə..! Qar-qarr!.. Ay-haray, hər yerdə onlardırr! Avropanı da ələ alırlar... Qoymayın... Əl-həzərr! Qarr!..”
Şükür Sənə, Xudaya! Üzdəniraq alim, qurama "tarixçi-politoloq” Hacıbaba Əzimovun bu cür başına, dizinə haray-həşir çalıb şivən qoparması görəsən indi nə məqsəd güdür? Allah-Allah, özün qoru, bəlkə talışlardan da prezidentliyə namizəddən-zaddan biri peyda olub?..
Yox əşşi, ola bilməz! Heç talışı (ən əvvəl elə talışların özləri!) qoyarlar ki, özlərindən birisi prezidentliyə namizəd və ya namizədliyə namizəd olsun?! Ay-hay, ölmüşdü Xandadaş! Bu qızıl kərpic yığan iqtidar əjdahaları heç belə "promox” eləyərlər?!
Əlqərəz, mətləbdən uzaqlaşmayaq. Bəli, başa düşürük ki, seçkiqabağı kompaniyada dəridən-qabıqdan çıxan, nə hacı kimi hacı, nə də baba kimi baba olmayan bir "kişi”nin canfəşanlığı heç də təsadüfi deyil. O, yəni "əziz və hörmətli” Hacıbaba "müəllim”, 1993-cü ildə buna bənzər (üzr istəyirəm) "doğuş sancılarını” keçirmişdi. Milli Məclisdə öz xidmətlərini "ulu öndər” Heydər Əliyevin, türkün məsəli, gözünə soxmağa çalışmışdı. Amma, tükü-tükdən seçən Heydər Əliyev bu "şustryak professor-politoloq-vəkil- siyasətçi və daha nəçinin” toruna düşməmişdi: - "Əyləş! Sən heç nə etməmisən, hamısını mən etmişəm, mən!” – deyərək, uzun müddətə bu "doğuş sancılarına” xitam vermişdi.
Həə, indi dönək bu günümüzə. Görünür, bu yoluq qarğada həmin xəstəliklərin xroniki patologiyası yenidən baş qaldırıb! Yenə də meydanda özünü Talışa düşmən elan edən bu məxluqun qarıltısı-qurultusu eşidilir.
O, yenə də "anlayıb”! Anlayıb ki, vaxtdır, yenə də iqtidarı talışların üzərinə qaldırıb- qızışdırıb xal (siyasi və maddi) qazana bilər. Fikirləşir ki, bəlkə onlar öz qəzənçələrinin axır xıltını onun heç vaxt doydum deməyən cılandanəsinə atdılar... Anlayıb-qanıb ki, ikiüzlülük və sürüşkənlik göstərməyin kulminasiya nöqtəsi gəlib çatıb. Daha şalvarının qayışını bərk-bərk çəkmək yetər sabunlanmaq, girmək... (yenə üzr istəyirəm) hadisələrin burulğanına girmək, "malades” qazanmaq vaxtıdır!
Belə bir zamanda hamıdan tez əl-qol atmaq lazımdır ki, iqtidar əjdahalarının sığalına-tumarına nail ola biləsən. Mövzu da ki, həmişə var. Zövqsüz, amma dəbdə olan "klassik”, eyni zamanda estrada mahnısı kimi, hakimiyyət dəllallarının lap ürəyinə yatan bir mövzudur: "Ay harray, qarr-qarr!.. Qoymayın, bu separatçı talışlarr, hər yerə dırmaşdılarr! Ordan keçdilər-qarr, tutun.., burdan keçdilərrr.., vurun! Qovun, onları hər yerdən qovun-qarr, nəfəs almağa qoymayın. Kəsin bu talışların başını-nəslini; çünki, onların hələ doğulmamş embrionları və dölləri də gələcək separatçılarr-dır! Qarr!.. Qoymayın, əzin məhv edin bu xalqı. Nə qədər, qarr-qarr, bu talışlar var, təhlükə də var, fəlakət də var, fırtına da, inqilab da!.. Ayıq olun. İtirməyin sayıqlığı! Yatmayın, amandır, yatmayın..! Cumun, hücum edin, vurun... Hürrey! Qar-qarr!!!
Bəli, belə bir "tarixi şəxsiyyətdir” bizim Hacibobo Əzimov! Hər bir iqtidara xoş gəlməyin mahir sənətkarı, peşəkarı, super ustasıdı!
Belə bir vaxtda H. Əzimov dərisini, üzünün mimikasını, yerişini, duruşunu, oturuşunu, hətta simasını büst-bütün dəyişə bilən buqələmun ola bilir! Bütün elmi əsərləri üçün ən sevimli qəhrəmanını Stepan Şaumyanı seçmiş və onun sayəsində elmlər namizədi, doktor, professor olmuş, müxtəlif yağlı vəzifələr almış, hətta universitet rektoru vəzifəsinə yiyələnmiş bu mindilli yaltaq, bu erməni sevimlisi, bu gün də danışır, üdüləyib tökür. Ağzı köpüklənə-köpüklənə: "Lənkəran şəhərində bir nəfər də olsun talış yaşamır. Ora tər-təmiz türk qalasıdır!” – deyir. (?!)
Həqiqətən, yalançı vətənpərvərlik və saxta türkçülük əsil düşmən və həqiqi düşmənçilikdən daha qorxulu bir zaddır.
Burada icazənizlə kiçik haşiyə çıxaq. Talış torpağının suyu və çörəyi ilə böyüyüb ərsəyə çatmış, nə qədər qəribə də olsa, bütün nəslində talış genini daşıyan Hacıbaba əslində bazar uşağıdır. Özü demişkən, uşaqlığında içərisində bir parça buz olan su vedrəsi ilə Lankon bazarının küçələrini dolaşıb və:
"Ay sərin su, sərvəri,
Ürəyi yanan, gəl bəri” – deyə-deyə, bazaralıq eləyən talışlara su satıb qəpik quruş qazanırmış. İndi bu ərkəsöyün Qavroş-bala o çətin əyyamlarda onu acından ölməyə qoymayan insanlara "separatçısınız!” – damğası vurub, daş-kəsək atır.
İndi "Sərin su, sərvəri...” – oxuyan bu nankora talış balaları da qayıdıb, qədim bir Talış mahnısının məşhur motivləri əsasında həcv qoşublar:
Hoci-bobo, dolan gəl,
Həsiri basma, dolan gəl,
Minməkdən mazol olmuş,
Daluvə qoy palan gəl,
Dolan gəl, ay dolan gəl,
Yalan üstə yalan gəl.
Iqtidara yalmanıb,
Təzə sabun alan gəl.
Mundarlama hər yeri,
Həsiri basma, dolan gəl.
Yaxşı deyiblər ki, belə qazana belə çuğundur, ya da elə bumərişə olsun! Özü də lap yekəsindən! Fışdırığın gəlsin, ay alimciyəz Hocibobo "tovariş”, axber, "mister”, "müəllim”, "cənab”, "bəy” və s. və i. a.
Yaratdığına şükür, Xudaya!.. Deyən Hacıbaba yuxarılarda özünə dayaq axtarıb Əlibabaya, daha doğrusu, "Əlibaba və qırx quldur”-a çevrilmək niyyətindədir.
Burada onun "vaniş” ilə ağartdığı qara ləkələrindən çox, lap çox şeylər yaza bilərdik, çünki gözümüzün qabağında boya-başa... üzr istəyirəm, təkcə boya çatıbdır. Onun lap zatına, cikinə-bikinə bələdik! Ancaq, yenə də yaxınlarına-doğmalarına yazığımız gəldi. Ki, oxuyub xəcalət çəkməsinlər. Necə olsa da, onların damarlarında talış qanı axır! Bir də, biz Hacıbaba Əzimov və ya Əlibabavəqırxquldur deyilik ki, ağına-bozuna baxmadan harada gəldi, nə gəldi deyək, müsahibə verək, qışqıraq, şivən qoparaq və... qarıldayaq. Ondan fərqli olaraq bizlər özümüzə hörmət qoyuruq.
Ona görə də həşəmətli "alimə” ərz eləyirik ki: "Sənsiz də karvan ötüb keçəcək, - özünü yorma! Talışdan tarixən heç vaxt separatçı çıxmayıb, çıxmaz da! Heç kim də, qoy, öz əməlini fırladıb başqalarına sırımasın!!!”
İndi nə deyirsən, nə istəyirsən - açaq sandığı, tökək pambığı?! Dözə bilməzsən! Ay əsli-nəsli İran talışlarının barlı-bəhərli mahalı olan Nəmindən Lankon limanına düyü yükləməyə gəlmiş hambal soy-kökünü danan "insan”! Bəyəm biz bilmirik, sən kimsən, nəçisən!? Biz sənin barəndə sən özün bildiyindən də çox bilirik. Unutma və bil ki, biz bilirik!
Söhbətimizin sonunda isə, bəd bir xəbər də verək: Uzun illər sənin özünüidarə stilistikanı, eləcə də sağlamlığına təhlükə yaradan funksional-patoloji əməllərini müşahidə edən təcrübəli bir psixoterapevt dostumuz, barəndə: - "O, xəstədir! "S” (daltonizm, anosmiya, hipoqeziya və amneziya simptomlarını özündə ehtiva eləyən Sklerodermiya) xəstəsi! Müasir təbabətdə bu nadir xəstəlik sayılır. "S” bir neçə ağır xəstəliyin məcmüu olduğu üçün, demək olar ki, müalicəyə də ram olmur! "S” həm də Stepan Şaumyanın baş hərfidir. Yəqin bunun birbaşa olmasa da, dolayısıyla adıçəkilən xəstəliyə aidiyyatı var. Əslində, "S” hərfiylə başlayan bir sıra sözlər qeyd etmək olardı: Satqın, separatçı, "suka”, "sutinyor”, simasız, sırtıq və s. Mən bu sözlərin heç birisini işlətmirəm və heç kimə də şamil etmirəm. Nə işimə, ağrımayan başıma niyə yaylıq bağlamalıyam...
Biz isə öz növbəmizdə, ömrü boyu talışlara etdiyin pisliklər müqabilində H. Əzimova şəfa diləyirik. Və ona, bu xəstəliyin yeganə əlacı haqqı nahaqa satmamaqdır! – deyirik.
P. S. Sonuncu ifadəni H. Əzimov konkret həkim məsləhəti kimi də qəbul edə bilər... Yəni bu məsləhəti qəbul etsə, bəlkə indiyəcən yüzlərlə ağıllıya verdiyi əziyyətdən – quyuya daş atmaq mərəzindən bilmərrə əl çəkər...
Ulduz Həşimi
